Erzurum Göç İdaresi Müdürlüğü’ne bağlı Aşkale Geri Gönderme Merkezi, gerek fiziki şartları gerek sunduğu hizmeti ve gerekse de insan hakları konusundaki duyarlı uygulamalarıyla tam not almaya devam ediyor…

Beş yıldızlı merkez

Ey Batı, gel de Aşkale insanlık ve medeniyet nasıl olurmuş gözlerinle gör. Gör de kendinden utan…

Ülkemiz genelinde tam otuz yerde, İçişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Göç İdaresi Geri Gönderme Merkezi bulunuyor. İşte o merkezlerden biri de Erzurum Aşkale’de…

Birinci ve ikinci kısım olmak üzere, iki ayrı kampüsten oluşan Aşkale Geri Gönderme Merkezi, yaklaşık bin beşyüz kişilik kapasitesi ile Türkiye’nin en büyük ve en kapsamlı geri gönderme merkezlerinden biri…

150 personeli ile yedi gün yirmi dört saat esasına göre çalışan merkezde, kaçak göçmenlerin çocukları için anaokulundan ilkokuluna, yetişkinler için sanat ve mesleki kurslara, spor alanlarından sinema salonlarına, tam teşekküllü sağlık kuruluşundan kütüphaneye, terziden kuaföre, modern yemekhaneleri, hijyen kurallarının titizlikle uygulandığı çamaşırhanesi ve dünyaya açık iletişim ağı…

Yani insani gereksinimler için ne ararsanız, Aşkale Geri Gönderme Merkezi’nde ziyadesiyle mevcut…

Peki, bu geri gönderme merkezinde kimler ve nasıl barınıyor?

Geri gönderme merkezleri düzenli göçmenler yahut da sığınmacılar için kurulmuş yerler değil.

Geri gönderme merkezleri, yurdumuza kaçak yollardan girdikten sonra bir şekilde yakalanan ve muayyen zaman içerisinde ülkelerine geri gönderilen kaçak göçmenlere dönük tesisler…

Aşkale Geri Gönderme Merkezi’nde, İran üzerinden kaçak yollarla Erzurum’a ulaşanların ve yakalananların yanı sıra, yurdun çeşitli yerlerinde yakalanan kaçak göçmenler barındırılıyor.

Büyük oranda Afganistan ve Pakistan uyruklu insanlardan müteşekkil kaçak göçmenler, elbette ki güvenlik açısından etraflıca bir denetim ve incelemeye tabi tutuluyorlar. Çünkü bunların içerisinde, pekala terörist yahut da aranan bir suçlu da olabiliyor.

Kaçak göçmenler, bu merkezde en fazla altı ay ile bir yıl arasında misafir ediliyorlar. Ancak “ben ülkeme geri dönmek istiyorum” diyenler olursa, onlar için bekleme süresi çok daha kısa tutuluyor.

Bu yıl içerisinde, Erzurum Havalimanı’ndan Afganistan’a tam 28 uçak kaldırıldı ve bu uçaklar binlerce kaçak göçmeni geldikleri yere götürdü.

Gelelim Aşkale Geri Gönderme Merkezi’ni niye anlattığımıza…

Uzun yıllardan buyana Erzurum İl İnsan Hakları Kurulu’nda üye olarak görev yapmaktayım.

Bakanlığın talimatıyla kurul olarak zaman zaman cezaevlerini ziyaret edip şartların olması gerektiği gibi olup olmamasına bakıyoruz.

İçişleri Bakanlığı bu kez de bizden Aşkale Geri Gönderme Merkezini ziyaret edip gözlemlerde bulunmamızı istedi. Bunun üzerine üç kişilik bir heyet ( ben, kadın derneklerinin değişmez ismi Sevim Çebi ve avukat Sabri Dinçer Dinç )

Elbette ki bu ziyaretle ilgili gerekli raporu yazıp ilgili makamlara takdim edeceğiz. Bu bahsi diğer…

Erzurum Valiliği’ne bağlı bir kurum olarak faaliyetlerini sürdüren Göç İdaresi’nin başında, uzun yıllardır görevini bihakkın yürüten son derece çalışkan bir bürokrat olan Haşim Özcan bulunuyor. Aşkale Geri Gönderme Merkezi de Haşim Özcan’ın koordinasyonunda bir merkez…

Bizi, bu merkezin genç, azimli ve çalışkan müdürü Cihangir Demir ve birlikte görev yapan mesai arkadaşları karşıladı.

Biz neyi görmek istediysek onu gösterdiler; yani kendilerinin daha önceden ayarladıkları yerleri değil, son derece şeffaf olarak, merkezin dört bir yanına bakmamıza izin verdiler.

Kaçak göçmenlerle sohbet ettik, sorular sorduk; en küçük bir kısıtlama olmadı.

24 saat sıcak suyu akan merkezde zaten kimsenin yemeden içmekten yana bir şikayeti olmadığı gibi özellikle de insan haklarına dair de kimse dert yanmadı, itirazda bulunmadı.

Yaklaşık iki saati bulan bu ziyaretimiz sonunda, önceden en azından kendi adıma taşıdığım bir ön yargıdan da kurtulmuş oldum.

Şöyle ki:

Önceden inanıyordum ki bu geri gönderme merkezleri, tıpkı birer cezaevleri gibidir…

Hayır; hiç de öyle değil.

Evet; kaçak göçmenler açık ve kapalı alanlardan oluşan kampüsün dışına çıkamıyorlar; yani kimse elini kolunu sallayıp ilçede dolaşamıyor. Fakat şartlar kesinlikle cezaevleri gibi de değil.

Keşke başta Yunanistan olmak üzere, göçmenlere ya da kaçak göçmenlere insanlık dışı muamelede bulunan ülkelerden heyetler gelse de Aşkale Geri Gönderme Merkezini görseler. Merhamet sahibi medeni bir ülkenin kaçak da olsa göçmenlere nasıl insani muamelede bulunduğuna bakıp ibret alsalar…