Erzurum Güncel- Türkiye toprakları hammadde zenginliği bakımından çimento üretimine çok uygun bir yapıda olmasına rağmen, bu sektörde yeni yatırımların sınırlı tutulması ve türlü türlü engeller çıkarılması dikkat çekiyor. Yıllık 100 milyon ton üretimi olan çimento sektörü, ürettiği ürünün yüzde 60-65'ini iç piyasaya satarken, yüzde 20'ye yakın kısmını ise ihraç ediyor. İç pazar talebinden fazla üretim olmasına rağmen Türkiye'de çimento fiyatlarının sürekli artış kaydetmesi sektörü dizginleyen ve yeni yatırımların kasıtlı olarak engellendiği şüphesini güçlendiriyor. REKABET ENGELLENİYOR ÇED Raporu alma girişimiyle birlikte bu konuda bürokrasiyle yüzyüze gelen girişimciler, dünyanın sayılı çimento üreticileri arasında bulunan Türkiye'nin bu konuda neden daha fazla üretim yapılmasının engellendiğini merak ediyor. Bölgesinin en etkili çimento tedarikçisi olan Türkiye çimento sektöründe karlılık oranları ise yüzde 30 civarında seyrediyor. Bu parlak tabloya rağmen sektöre yeni oyuncuların neden giremediğini sorduğumuz yetkililer; iç piyasada çimento fiyatlarını aşağı çekecek rekabet ortamını istemeyen 'gizli eller'i işaret ediyorlar. YENİ TESİS İZNİ NEDEN YOK? İstanbul'da faaliyet gösteren ve yüksek miktarda çimento tüketimi yaptığı için fabrika kurma girişiminde bulunan iş adamı, karşılaştığı sıkıntıları ve önüne örülen 'çimento'dan duvarı anlattı. Açıklamaları dolayısıyla üzerine gelinmesinden çekindiği için ismini vermek istemeyen iş adamı, 'Sektöre yeni oyuncu girmesini istemiyorlar. Çünkü yeni üretim tesisleri devreye girerse tüketicinin lehine bir rekabet ortamı oluşacak ve çimento fiyatları düşecek. Bunu bildikleri için piyasanın tamamına yakınını elinde bulunduran en büyük 3-4 grup sürekli bu konuda engellemeler çıkarıyor. Bu engellemeleri hem bürokrasiye baskı yaparak hem çevre hassasiyeti adı altında bazı kesimleri etkileyerek yapıyorlar' diye yakındı. Çimento üretiminin kârlı bir iş olduğuna dikkat çeken iş adamı, şunları kaydetti: 'Bu işin ne kadar karlı olduğunu sektördeki oyuncuların sürekli olarak rakiplerini satın alma çabasından da anlayabiliriz. Bu anlamda oyuncular arasında kıyasıya bir çekişme var.' FİYAT NEDEN DÜŞMÜYOR? Çimento sektörünü çok derinlemesine incelemesi gerektiğini belirten aynı iş adamı, şunları kaydetti: 'Devletin çimentoyu çok iyi bilmesi gerekir. Örneğin; üretim tüketimden daha fazla olmasına rağmen fiyatlar neden düşmüyor? Aksine artıyor? Bu sorunun cevabının araştırılması gerekir. Çimento karteli oluşturmuş gruplar, müşterileri kendi aralarında paylaşmış durumdalar. Bu sistem nedeniyle firmaların doğal satın alma haklarını ellerinden alınıyor." REKABET KURUMU NEREDE? Bu konunun adam gibi incelenmesi gerektiğini anlatan aynı iş adamı: "Rekabet Kurumu, Başbakanlık Teftiş Kurulu veya Devlet Denetleme Kurulu bu konuyu derinlemesine incelemeli. Adam akıllı bir inceleme yapılırsa çimento sektöründe 3-4 grubun nasıl nemalandığı anlaşılır' çağrası yapıyor. Balcı: Talep çok izin zor Yeni çimento tesis kurmak isteyen girişimcilere danışmanlık hizmeti veren Marbleport yetkilisi Emrullah Balcı da yeni çimento fabrikası kurma konusundaki zorluklara vurgu yaptı. Balcı, çok sayıda izin belgesi ve ruhsat başvurusu bulunduğunu belirtti. Mevzuat yüzünden de gecikmeler olduğunu söyleyen Balcı, onaylanma süreçlerindeki yavaşlama ve engellemelere dikkat çekti. Rekabet Kurumu gerçeği görecek mi? Hazır beton ve çimento sektöründe tüketicilerin lehine istenen rekabetin oluşmasına engel çıkarıldığı yönündeki kaygılar Rekabet Kurumu'nun da gündeminde. Geçtiğimiz hafta Ankara'da bir araya gelen piyasa oyuncularına hitap eden Rekabet Kurumu 2. Başkanı Kenan Türk, üzerinde çalıştıkları araştırma ile çimento sektörünü derinlemesine incelemeye aldıklarını belirtti. Türkiye Müteahhitler Birliği, Türkiye Hazır Beton Birliği, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, Türkiye İnşaat Sanayicileri İşverenleri Sendikası, İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu temsilcileri ile diğer sektör temsilcileri katıldığı toplantıda konuşan Türk, amaçlarının sektörü piyasa dinamikleri başta olmak üzere tüm yönleri ile incelemek olduğunu kaydetti. Sektördeki sorunların temeline inmek, doğru ve etkili çözüm mekanizmaları geliştirmek için ilk defa kapsamlı bir veri seti oluşturduklarını anlatn Türk, araştırma sonucunda sektördeki rekabet kaygılarının nedenlerini ve çözüm mekanizmalarını paylaşacaklarını söyledi. Müteahhitler kalitesizlikten şikayet ediyor Müteahhitler de çimento sektöründen şikayetçi. İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu; müteahhitlerin kaliteli beton tedarik etmede sorun yaşadığını söylüyor. Türkiye'de daha fazla kar elde etmek isteyen, 'sözde beton üretim firmalarının' varlığına dikkat çeken Tellioğlu, kimi beton üreticilerinin müteahhitlere 'C20-25' kalitesinde değil, daha düşük seviyede beton tedarik ettiğini vurguladı. MÜTEAHHİDİ ALDATIYORLAR Van depremi sonrası yapılan incelemelerde, yıkılan binaların beton ölçümlerinin 'C14-15' seviyesinde çıktığını hatırlatan İMKON Başkanı Tellioğlu, 'Oysaki müteahhitlerin üretim firmalarından aldığı betonun değeri, irsaliyede belirtildiği üzere 'C20-25' olarak gözükmekteydi. Yani burada aldatılan müteahhit olmuştu. Ancak kamuoyu, müteahhidi 'çürük bina' yapmakla suçlamıştı. Yapı denetim firmaları da bu konunun üzerine gitmesine rağmen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yaptığı denetimlerde beton kalitesinde standartlara uymayan üretimler görülmüştür. Müteahhitlerin, 'C-20-25' kalitesinde beton tedarik etmesi, hayati önem taşımaktadır" dedi. BAKAN GÜLLÜCE VE TBMM'YE ÇAĞRI Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın İdris Güllüce'nin da bu konuya hassasiyetle yaklaşmasını desteklediklerini anlatan Tellioğlu; işini hakkıyla yapanın benzer birçok sorununun bulunduğunu aktardı. Bütün bu sorunları ortadan kaldıracak kesin çözümün müteahhitlik hizmet kanununun bir an evvel TBMM gündemine alınıp yasalaşmasından geçtiğini ifade eden Tellioğlu, bu konuyla ilgili hem Bakan Güllüce'ye hem de Meclis'e büyük görev düştüğünü söyledi. Fiyatlar uçtu Nisan 2013'te 8,5 TL olan 50 kiloluk torba çimento şimdi 12 TL'den satılıyor. Inşaatlarda ağırlıklı kullanılan C30 kalitedeki hazır betonun metreküp fiyatı ise aynı zaman diliminde 110 liradan 152 liraya çıktı. Her iki kalemdeki fiyat artışı yaklaşık yüzde 40 civarında. Rakamlarla çimento sektörü - Türkiye Çimento Müstahsiller Birliği'ne üye 45'i entegre, 16'sı öğütme tesisi olmak üzere, toplam 61 çimento tesisi bulunuyor. - Sektörde yaklaşık 10 bin 700 kişi istihdam ediliyor. - Yıllık 100 milyon ton üretim yapan sektör, 65 milyon tonu iç piyasada - En çok ihracat yaptığımız ülkeler, Libya, Irak, Rusya, İsrail ve Suriye. - Ortalama yüzde 90 kapasiteyle çalışan sektörün karlılık oranları yüzde 30'u geçiyor. - Sektör geçtiğimiz yıl 120 ülkeye; 2,1 milyar dolarlık ihracat yaptı. - 2013'te en çok ihracat yapılan ülkeler Libya, Irak, Rusya, İsrail ve Suriye. - Türkiye çimento iç pazarının 2015'te yüzde 5 büyümesi bekleniyor. - Gümrük noktalarındaki kapasitesinin artması durumunda çimento ihracatın katlanacağı özellikle ifade ediliyor. Kaynak: Yenişafak