Erzurum Güncel- Enflasyon rakamları ile şekil alacak emekli zammı için bir de refah payının eklenmesi gündemde. Merkez Bankası'nın enflasyon tahminini yüzde 68.01 olarak güncellemesi ile birlikte emekli maaşı zammı hesabı değişti. Peki en düşük emekli maaşı ne kadar olacak? Zammın kök aylık üzerinden mi yoksa kademeli bir artış mı yapılacağı önümüzdeki günlerde netleşecek. Daha sonra ise Meclis düzenlemesi yapılacak.

Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren ocak zammında Merkez Bankası'nın enflasyon açıklamasının ardından yapılacak zam oranları değişti. Ücretli, kendi hesabına çalışıp emekli olanların aylıkları 2023 yılı Ocak ve Temmuz ayında önceki 6 aylık enflasyon gerçekleşmelerine göre artırılacak. Memur emekli aylıkları ise toplu sözleşme hükümlerine göre Ocak ayında yüzde 15, Temmuz ayında yüzde 10 oranında artırılarak, enflasyon farkları ayrıca ilave edilecek.

Buna göre SSK, Bağ-Kur emekli aylığında 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 40.28'e, memur ve emeklisinde de yüzde 49.27'e çıktı. Bu tabloya göre, SSK, Bağ-Kur emeklisi yüzde 40.28 zammı garantilerken refah payıyla birlikte artışın yüzde 50'yi geçmesi bekleniyor.

Sabah’ın haberine göre, emekli aylığı hesabı sigortalının çalıştığı süre, prim ödeme gün sayısına göre brüt kazancı üzerinden öre belirleniyor. Prim gün sayısı, sigortalılık süresi arttıkça aylık da artar. 2000'den önce emekli olan SSK'lıların aylıkları katsayı, aylık bağlama oranı, gösterge rakamı kullanılarak hesaplanıyor. 2000-2008 arasındakilerin aylıklarında güncelleme katsayısı, aylık bağlama oranı dikkate alınırken, 2008 sonrası emekli olanlarda ise aylık kazancın ortalaması, bağlanma oranıyla çarpılıyor.

Milyonları ilgilendiren zam, refah payı, aylık hesabında merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:

İŞTE OCAK AYINDAKİ EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI

1- Emekli aylıklarında enflasyon farkı nasıl hesaplanıyor?

Emekli ve memur maaş, aylık zammı Ocak-Temmuz aylarında 6 aylık enflasyon farkı oranına göre belirleniyor. Ocak ayında Aralık ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte Haziran ayına göre 6 ayda yaşanan enflasyon artışına göre hesap yapılıyor; Enflasyon farkı=maaş/ücretlerdeki artış oranı-enflasyon oranı sonucunda (-) negatif, enflasyon farkı=enflasyon oranı-maaş/ücretlerdeki artış sonucunda (+) çıkması pozitif sayı olması durumunda maaş, ücretlere "enflasyon farkı" olarak ilave yapılıyor. 2023 yılı enflasyon tahmini yüzde 68.01 revize edilirken TÜFE'nin 1895,91 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Bu durumda, 2023 yılı ikinci 6 aylık (Temmuz-Aralık) TÜFE oranının 1.68/1.1977=1,402688) yüzde 40.27 olması bekleniyor.

2- SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı emeklileri ve memurlar ne kadar zam alacak?

SSK, Bağ-Kur emeklileri yüzde 40.27 zammı cebine koyarken refah payı ya da oransal artışla yılbaşında yapılacak zam yüzde 50'yi geçecek. Memur ve memur emeklileri için 3 aylık enflasyon farkı yüzde 31.33 olurken, yüzde 15 sözleşme zammıyla birlikte artış yüzde 52'yi geçecek.

3- 7500 lira olan en düşük emekli maaşı ne kadar olacak?

Bu yılın başında yüzde 114'ün üzerinde artışla 3500 liradan 7500 liraya çıkan en düşük emekli aylığının 10 bin lirayı geçmesi bekleniyor. Bugün itibariyle yaklaşık 6 milyon emekli 7500 lira alırken önemli bölümünün kök aylığı bu tutarın altında bulunuyor. En düşük emekli aylığında artış için Meclis düzenlemesi gerekiyor. Kök aylık üzerinden mi yoksa kademeli bir artış mı yapılacağı önümüzdeki günlerde netleşecek. Yılbaşında emekli olacaklar aylıklarını yüzde 68.01 enflasyon ve 1.35'lik büyüme farkıyla birlikte yaklaşık yüzde 70 artışla alacak.

4- Emekli aylığı hesaplanırken neler dikkate alınıyor?

Emekli aylığı hesaplama yöntemi, sigortalının çalıştığı süre, prim ödeme gün sayısına göre belirlenir. Hesap yapılırken öncelikle aylık brüt kazanç belirlenir. Brüt kazancı, Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen ücretlerin toplamına eşittir. Ardından prime esas kazanç belirlenir. Hesap yapılırken prim ödeme gün sayısı dikkate alınır. Hesap yapılırken prim ödeme gün sayısı, sigorta süresi arttıkça aylık da yükselir.

5- Emekli aylık hesabı sigorta kolları ve yıllara göre değişir mi?

Aylık hesabında 2000 öncesi, 2000-2008 ve 2008 sonrası olmak üzere 3 dönem esas alınır. Bu tarihlerde yapılan yasal değişiklik nedeniyle hesaplama da farlılık gösteriyor. SSK'lılarda aylık hesabında kat sayı, aylık bağlama oranı ve gösterge rakamı kullanılıyor. 2018 yılında emekli olacak çalışan için esas alınacak değerler 2017 yılına ait olacaktır. Emekli olacağı yıldan bir önceki yıla ait değerler dikkate alınarak. Gösterge rakamının hesaplanması için kişinin yıllık ortalama kazancı hesaplanır. Çalışanın son 10 yıllık kazancı değerlendirilir. Yıllık ortalama kazanç hesaplanır. Burada bulan değer gösterge tablosu ile karşılaştırılarak en yakın değer, gösterge rakamı olarak kabul edilir.