Gazete Güncel- Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya göçleriyle birlikte getirilen, savaş oyunu olarak bilinen ve yüzyıllardır yaşatılan cirit, Erzurum’da kadın hakemlerin de görev almasıyla yeni bir boyut kazanıyor. Kentte yaz ve kış aylarında düzenlenen kulüpler arası müsabakalar, artık kadın cirit hakemlerinin yönetiminde gerçekleşiyor. Erzurum’da görev yapan Esra Deniz (43), Canan Hınıslıoğlu (43), Fadime Sayım (25), Esmanur Gülçiçek (24) ve diğer kadın hakemler, yalnızca düdük çalıp bayrak kaldırmıyor, aynı zamanda ata sporunu gelecek nesillere aktarmak için de sorumluluk üstleniyor.

 “Hakemlik sadece bayrak kaldırmak değil”

Çocukluğundan beri cirit oyununu izlediğini ve atların nal sesleriyle coştuğunu ifade eden kadın cirit hakemlerinden Esra Deniz, “ Seyirci olarak başladığım bu serüven, zamanla içimde büyüyen bir tutkuya dönüştü. Her maçta hakemlerin sahadaki yönetişlerini hayranlıkla izlerdim. Bir gün cesaretimi toplayıp eğitimime katıldım. O an anladım ki hakemlik sadece bayrak kaldırmak değil, geleneği korumak, adaleti sağlamak ve atların üzerinde ter döken sporculara saygı duymaktı. Atların gücü, ciridin heyecanı beni her zaman etkilemiştir. Bu tutkuyla başladığım yol, hakemlikle yeni bir anlam kazandı. İlk maçımda yaşadığım heyecanı unutamam; o an, sadece bayrak kaldırmadığımı, asırlık bir geleneği yaşattığımı hissettim” diye konuştu.

“Hakemlik yapan arkadaşlarımın teşvikiyle başladım”

Cirit hakemliğine başlamasının hakemlik yapan arkadaşlarının teşvikiyle olduğunun altını çizen Canan Hınıslıoğlu ise, “ Arkadaşlarımın yanında seyirci olarak katıldığım bir müsabakada, hakemlerin oyuna kattığı disiplin ve saygıyı görünce içimde bir istek doğdu. Onların teşvikiyle ben de hakem olmaya karar verdim. Eğitimlere katıldım, kuralları öğrendim, sabırla çalıştım. İlk hakemlik deneyimimde kalbim hızlı çarpıyordu ama aynı zamanda büyük bir gurur hissettim. Çünkü artık ben de cirit geleneğini yaşatmaya katkı sunan bir parçaydım. Cirit hakemliği benim için sadece bir görev değil; kültürümüze, atalarımızın mirasına ve genç nesillere bir köprü kurma sorumluluğu oldu” ifadelerini kullandı.

 “İlk görev aldığımda içimde tarifsiz bir heyecan vardı”

Çocukluk yıllarından itibaren Anadolu’nun en köklü geleneklerinden biri olan atlı ciride büyük bir hayranlık duyduğunu belirten Fadime Sayım, “ Ata sporlarımız arasında yer alan bu oyunda hem cesaretin hem de stratejinin ne kadar önemli olduğunu izledikçe, sahaya duyduğum ilgi her geçen gün arttı. Önceleri sadece bir seyirci olarak kenardan heyecanla takip ettiğim müsabakalar, zamanla içimde daha farklı bir merak uyandırdı: Bu oyunun kurallarını, düzenini ve hakemliğin sorumluluğunu öğrenmek. Atların nal sesleriyle birlikte sahada yükselen coşku, bana sadece bir sporun değil, aynı zamanda bir kültürün temsil edildiğini hatırlatıyordu. İşte bu bilinçle, hakemliğe adım atmaya karar verdim. Çünkü oyunun adil, kurallara uygun ve güvenli bir şekilde icra edilmesi, ancak bilinçli ve tarafsız hakemlerle mümkündü.Hakemlik yolculuğumun ilk adımı, teorik eğitimlerle başladı. Kuralların detaylarını öğrenmek, sahadaki işaretlerin anlamını kavramak ve oyunun ritmini anlamak için uzun bir süreçten geçtim. Eğitimler, bana sadece teknik bilgi değil, aynı zamanda sorumluluk bilinci de kazandırdı. İlk kez bir müsabakada hakem olarak görev aldığımda, içimde tarifsiz bir heyecan vardı. Sahanın ortasında durduğumda hissettiğim şey yalnızca sorumluluk değildi; aynı zamanda geçmişten günümüze uzanan bir geleneğin korunmasına katkı sağladığımın gururuydu. O an anladım ki, hakemlik yalnızca düdük çalmak değil, ata sporumuzu geleceğe taşımak için bir görev üstlenmektir. Bugün hâlâ aynı inanç ve tutku ile hakemlik yapıyorum. Çünkü biliyorum ki atlı cirit, sadece bir oyun değil; milletimizin köklerinden gelen, bizlere kimliğimizi hatırlatan bir kültürdür. Bu kültürün bir parçası olmak ve onu yaşatmak ise benim için en büyük onurdur” diye konuştu.

Esmanur Gülçiçek ise, Erzurum’da cirit sahalarında aktif olarak görev yapan en genç kadın hakemlerden biri olarak, müsabakalarda hakemlik yaparak ata sporunun yaşatılmasına katkı sunuyor.

Cirit hakemi nasıl olunur?

Atlı Cirit hakemi olmak isteyenler, Türkiye Geleneksel Atlı Spor Dalları Federasyonu’nun düzenlediği aday hakem kurslarına başvuruyor. Başvuruda kimlik, sağlık raporu ve federasyonun istediği belgeler gerekiyor.

Kursa katılan adaylar, teorik eğitim ve yazılı sınavın yanı sıra fiziksel yeterlilik testinden geçiyor. Başarılı olanlar önce aday hakem sonra ise il hakemi olarak görev yapıyor, tecrübe kazandıkça ulusal hakemliğe yükseliyor.

Hakemlerin, federasyonun yayımladığı Atlı Cirit Müsabaka Talimatı kurallarını bilmesi ve sahada uygulaması şart.

ALİ KAYA/ Pusula